صوفیان "قلندران و امر نمایش در ایران - پروژه عملی: کارگردانی نمایش "افسایقونه"

«تصوف» و «قلندریه» از جریان های مهم و تأثیرگذار بر فرهنگ و هنر ایران بوده است. خلق شاهکارهایی ادبی نظیر «تذکره الاولیا»، «اسرار التوحید»، «مقالات شمس»، «کلیات شمس»، «مثنوی معنوی» و... توسط صوفیان نشان از جایگاه سترگ آنان در ادبیات و فرهنگ فارسی است. صوفیان همچنین به سبب اجرای «سماع» در آیین های خود حافظ موسیقی و رقص نیز بودند، با این توضیح که آنان دارای پایگاهی دینی- اجتماعی در نزد عوام بوده و با توجه به پاره ای از احادیث و روایات، برعکس فقیهان مذاهب، حکم به جواز سماع دادند. لازم به ذکر است تفاوت اساسی سماع صوفیان با دیگر رقص ها در نیت و نحوه آمادگی صوفی بوده نه در حرکات و نوع موسیقی. در این پایان نامه ضمن تحلیل و بررسی برخی اعمال و مناسک صوفیانو قلندران به این مسئله اساسی پرداخته خواهد شد که اندیشه ها و آیین های صوفیان و قلندران چه تأثیری بر سنت های نمایشی – به ویژه تعزیه - در محدوده ی جغرافیایی ایران داشته است. همچنین سعی شده است زمینه های پژوهشی ذیل مورد بررسی قرار گیرد: 1- بررسی شیوه ی تأثیر آیین ها و مناسک صوفیان و قلندران بر نمایش های سنتی ایرانی به ویژه تعزیه. 2- پژوهش و تحلیلِ دیدگاه ها و نظرات صوفیان و قلندران در باب نمایش و نمایشگری. 3- دستیابی به کنش های نمایشی در افعال و مناسک صوفیان و قلندران. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته و در آن علاوه بر استفاده از متون کتابخانه ای و آثار مکتوب به فراخور نیاز از تحقیقات میدانی استفاده شده است. در این پایان نامه کوشیده ایم تا نشان دهیم که نمایش در ایران با آیین های صوفیان و قلندران و طریقه ی فتوت، مأخذهای مشترکی دارند. پس از پرداخت به این ماخذها نشان داده خواهد شد که چگونه تعزیه به عنوان یک شیوه نظام مند در زمینه ی تاریخی- سیاسی حکومت صفویه و قاجار پدیدار گردیده است.